دانستنی ها
جوایز مهم کتاب در ایران
جوایز مهم کتاب در ایران
هر ساله جایزه‌های کتاب در ایران و جهان برگزار می‌شوند که انگیزه بسیاری برای نویسندگان و ناشرها ایجاد می‌کنند تا در آن‌ها شرکت کرده و محتوای با ارزش خود را ارائه کنند.
برگزاری این جشنواره‌ها می‌تواند یک از عوامل پویایی علمی و ادبی یک کشور و همچنین از نشانه‌های بالا بودن سطح مطالعه و فرهنگ در آن کشور باشند. به تعبیر دیگر این این جشنواره‌ها هم می‌توانند علت و هم معلول پیشرفت علمی و ادبی باشند.
در ایران هم به تبع همه‌جای جهان این جایزه‌های کتاب برگزار می‌شوند و هرساله برخی از نویسندگان و ناشرها به عنوان برگزیده در صنف خودشان مشخص می‌شوند.
-
جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
می‌توان گفت این جایزه مهم‌ترین جایزه کتاب در ایران است و به تولید کنندگان علم و ادب و فرهنگ اعطا می‌شود. برگزارکننده‌ی این جایزه خانه کتاب ایران است.آنچنان که در سایت این جایزه آمده؛ این جایزه از سال 1334 به نویسندگان کتاب‌های برتر تعلق می‌گرفته است و در آن زمان با عنوان جایزه سلطنتی کتاب سال شناخته می‌شده. سپس با اوج گرفتن اعتراض‌های مردمی و انقلاب بزرگ ایران در سال 1356 به مدت 4 سال متوقف شده و نهایتا دوباره در سال 1361 به پیشنهاد وزیر ارشاد وقت یعنی سید محمد خاتمی دوباره برپا شده است.
این جایزه هر سال در بهمن‌ماه و مصادف با دهه‌ی فجر هر سال نویسندگان برتر را اعلام می‌کند و تا به حال 37 دوره از آن برگزار شده است.
این جایزه شامل ده بخش اصلی است و نویسندگان برتر در هر بخش به طور مجزا اعلام می‌شوند. این بخش‌ها عبارتند از:
کلیات، فلسفه و روانشناسی، دین، علوم اجتماعی، زبان، علوم کاربردی، هنر، ادبیات و تاریخ و جغرافیا.
-
جایزه ادبی جلال آل احمد
جایزه ادبی جلال آل احمد یک جایزه کتاب دولتی است و صرفا به آثار ادبی و حول پزوهش‌های ادبی تعلق می‌گیرد. این جایزه را بنیاد شعر و ادبیات ایرانیان برگزار می‌کند و اولین بار این جایزه را در سال 1387 پایه‌گذاری کرد. این جشنواره در آذر ماه هر سال که مصادف است با تولد جلال آل احمد برگزار می‌شود.
این جایزه در چهار گروه داستان بلند و رمان، مجموعه داستان کوتاه، نقد ادبی و مستندنگاری اهدا می شود.
این جایزه هدف برگزاری خود را «ارتقای زبان و ادبیات ملی- مذهبی» اعلام کرده است.
-
جایزه کتاب سال دفاع مقدس
این جایزه را می‌توان یک جایزه بسیار گسترده نامید چرا که در 23 بخش به اعلام اسامی برگزیده می‌پردازد. این جایزه که تا سال 97 هجده دوره از آن برگزار شده است همان طور که از نامش پیداست آثاری که حول محور ادبیات دفاع مقدس هستند را بررسی می‌کند.
اولین دوره‌ی این جایزه در سال 1372 در سالگرد آزادسازی خرمشهر برگزار شده است.
شما با مرجعه به سایت این جایزه می‌توانید جزییات آن را به صورت کامل ببینید.
علاوه بر سه جایزه معتبری که در بالا ذکر شد جایزه‌های دیگری نیز در ایران برگزار می‌شود که در این‌جا به آن‌ها نیز اشاره‌هایی خواهیم داشت.
-
جایزه ادبی پروین اعتصامی
این جایزه از سمت بنیاد ادبیات داستانی هر ساله به زنان ادیب و سرآمد در ایران و حتی در جهان اسلام تعلق می‌گیرد.
این جازه در چند حوزه برگزار می‌شود:
- شعر
- ادبیات داستانی
- ادبیات نمایشی
- پژوهش‌های ادبی
- ادبیات کودک
در نیمه نخست هر سال دبیرخانه‌ی این جشنواره فراخوان برگزاری آن را اعلام می‌کند. و در نیمه دوم اسفند هرسال مقارن با تول پروین اعتصامی این جایزه اهدا می‌شود.
-
جایزه قلم زرین
این جایزه هر ساله بین کتاب‌های چاپ شده‌ی همان سال در حوزه‌های نقد و پژوهش ادبی، داستانی بزرگسالان، شعر بزرگسالان، داستان کودک و نوجوان، شعر کودک و نوجوان برگزار می‌شود.
این جشنواره در سال 1380 توسط هیئت موسس انمن قلم ایران تاسیس شد و با دوام‌ترین جایزه‌ی غیر دولتی ایران است. این جایزه در ابتدای تابستان هر سال برگزار می‌شود.
-
جایزه لاکپشت پرنده
یکی از نقاط عطف در میان تمام رویدادهای کتاب، برگزاری یک جایزه مختص برای کتاب کودک است. این جایزه که با همکاری موسسه شهر کتاب و فصلنامه تخصصی پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان برگزار می‌شود.
تا کنون 6 دوره از این کتاب برگزار شده است.
کتاب‌های معرفی شده در این جایزه به صورت امتیاز بندی شده معرفی می‌شودند:
- شش لاک پشت (کتاب‌های بسیار عالی)
- پنج لاک پشت (کتاب‌های عالی)
- چهار لاک پشت (کتاب‌های خیلی خوب)
- سه لاک پشت (کتاب‌های خوب)