دانستنی ها
قطع رقعی
قطع کتاب چیست؟
به اندازه طول و عرض یک کتاب، قطع یا سایز کتاب گفته می‌شود. بنابراین کتابها بر اساس نوع محتوا، کاربرد، تعداد صفحات و گروه مخاطب دارای قطع‌های متفاوتی می‌باشند. در‌واقع انتخاب قطع مناسب برای کتاب سبب صرفه جویی در مصرف کاغذ، حمل‌و‌نقل آسان کتاب، عدم اشغال فضای زیاد و مطالعه آسان‌تر و راحت‌تر کتاب می‌شود. در حال حاضر کتابها،مجلات و سایر نشریات در قطع‌های مختلفی چاپ و منتشر می‌شوند برای آشنایی بیشتر با انواع قطع کتاب کلیک نمایید. که هر کدام از این ابعاد دارای ویژگی‌ها و مزایای خاص و منحصر بفردی می‌باشند. در این مقاله قصد داریم تا یکی از انواع قطع کتاب به نام قطع رقعی را خدمتتان معرفی و در مورد آن توضیحات بیشتری را خدمتتان ارائه نماییم.
قطع رقعی چیست؟
قطع رقعی یکی از انواع قطع‌های رایج برای صفحه‌آرایی کتاب است که به دلیل ابعاد کوچکی که دارد بسیار محبوب و پرطرفدار بوده؛ در نتیجه کتاب مورد نظر ما با این قطع به آسانی قابل حمل می باشد. منظور از قطع تعداد تا شدن صفحات کاغذ است بنابراین با سه بار تا کردن کاغذی با طول و عرض 45*60 به کاغذی با ابعاد طول و عرض 5/14*5/21 خواهیم رسید که به عنوان ابعاد استاندارد قطع رقعی در میان ناشران شناخته شده است. در‌واقع در این صورت تعداد صفحات قرار گرفته در یک طرف کاغذ برابر با 8 بوده و ابعاد حدودی استاندارد این قطع اندازه کاغذ B5 می‌باشد.
اما نوع دیگر قطع رقعی به عنوان رقعی کوچک است که ابعاد کاغذ مورد استفاده در آن برابر با 3/14*20 بوده و برابر با ابعاد کاغذ A5 می‌باشد. نام این قطع در استاندارد انتشارات آمریکا به نام Crown octavo بوده و موارد استفاده از آن به شرح زیر می‌باشد.
موارد استفاده از قطع رقعی
از قطع رقعی استاندارد بیشتر برای چاپ کتاب‌هایی که ابعاد آنها کمی از اندازه معمولی کوچک‌تر بوده و دارای صفحات کمی می‌باشند استفاده می‌شود. در واقع کتابهای دارای مخاطب عام هم‌چون انواع کتابهای داستان، انواع رمان، شعر، دلنوشته‌ها، زندگی‌نامه‌ها با استفاده از این قطع بهتر دیده شده و بیشتر به فروش می‌رود. همچنین شما می‌توانید علاوه بر چاپ انواع کتاب جهت چاپ مجلات، سررسید و امور تبلیغاتی هم‌چون چاپ بروشور و کاتالوگ نیز از این قطع استفاده نمایید.
قطع رقعی کوچک نیز برای چاپ کتابهای دیجیتالی مناسب بوده و کاربرد بیشتری دارد.
تفاوت قطع رقعی با قطع‌های جیبی و پالتویی
همان‌طور که می‌دانید قطع‌های جیبی و پالتویی نیز جزو قطع‌های کتاب شمرده می‌شوند و آنها نیز همانند قطع رقعی دارای ابعاد کوچکی می‌باشند. بنابراین صفحه آرایی کتاب در هر سه قطع نامبرده تا حدود بسیار زیادی مشابه هم بوده و با استفاده از فونت‌های ریز و فواصل کم میان خطوط انجام می‌شود. تنها تفاوت صفحه آرایی کتاب دارای قطع رقعی با دو قطع نامبرده در میزان مصرف کاغذ و دورریز آن می‌باشد. در‌واقع مزایای استفاده از قطع رقعی و صفحه بندی کتب نامبرده با قطع رقعی در مقایسه با قطع جیبی و پالتویی به علت کم بودن میزان حاشیه‌ها سبب کاهش مصرف کاغذ و صرفه‌جویی در هزینه‌های چاپ خواهد شد.
بنابراین با توجه به این که اندازه قطع رقعی هم به صورت عمودی و هم افقی دارای طول و عرض بیشتری است شما به آسانی می‌توانید با صرفه‌جویی در مصرف کاغذ کتاب‌هایی سبک‌تر و کوچک‌تر را به چاپ رسانده و فرآیند مطالعه آنها توسط خواننده را آسان‌تر سازید.
در صفحه آرایی کتاب با قطع رقعی به چه مواردی می‌بایست توجه نمود؟
با توجه به ابعاد کتاب در قطع رقعی در صفحه‌آرایی این کتاب می‌بایست دقت بیشتری نموده و در صفحه‌بندی آن به زیبایی کتاب و سلیقه خواننده حتما توجه نمود. بنابراین با توجه به این که متن و تعداد صفحات کتاب کم است و بیشتر محتوای کتاب متنی بوده و در بیشتر موارد فاقد تصویر است رعایت نکاتی هم چون انتخاب فونت و سایز مناسب، رعایت فواصل میان خطوط و حاشیه‌ها و در نهایت تعیین قالب مناسب (حاشیه‌ها ،ستون‌ها و تصاویر) می‌تواند بر جذابیت بصری کتاب افزوده و سبب چشم نوازتر شدن کتاب گردد.
در صورتی که صفحه‌آرایی کتابهای دارای این قطع به درستی انجام نشود آراستگی ظاهری کتاب بر هم ریخته و سبب پایین آمدن کیفیت چاپ و خستگی چشم مخاطب در هنگام مطالعه می‌گردد.
کدام نوع از چاپ مناسب چاپ نشریات دارای قطع رقعی است؟
چنان‌چه قصد چاپ کتاب‌هایی در تیراژ بالا دارید می‌توانید از چاپ افست استفاده نمایید که ابعاد استاندارد این قطع در چاپ افست برابر با 15*22 سانتی‌متر می‌باشد. جهت چاپ محدود کتابها استفاده از چاپ دیجیتال مناسب تر بوده و ابعاد قطع در این نوع چاپ برابر با ابعاد کاغذ A5 یعنی ۲۱×۱۴ است.
در پایان
کتابها و سایر نشریات دارای سایزهای مختلف و گوناگونی می‌باشند که به اندازه طول و عرض صفحات آنها، قطع یا سایز کتاب می‌گویند. اندازه و سایز کتاب در فرآیند صحافی و چاپ، نشان دهنده تعداد دفعات تا شدن کاغذ بوده و نخستین بار فردی ونیزی به نام آلدوس مانوتیوس به مزایای استفاده از قطع کتاب برای کاهش هزینه‌های چاپ و صرفه‌جویی در مصرف کاغذ پی برد. امروزه کتابها در قطع‌های مختلفی هم‌چون وزیری، سلطانی، رحلی، جیبی، پالتویی، خشتی و بالاخره رقعی به چاپ می‌رسند که محتوا و تعداد صفحات آنها عامل اصلی نوع و انتخاب قطع مناسب کتاب توسط ناشر و صفحه آرا می‌باشد.
در حال حاضر قطع وزیری و رقعی جزو پرکاربردترین اندازه‌ها هستند که برای چاپ کتاب و سایر نشریات مورد استفاده قرار گرفته و به ترتیب دارای سایز A5 و B5 می‌باشند. چنان چه قصد چاپ رمان، داستان و یا دلنوشته‌هایتان را دارید از قطع رقعی استفاده نموده و با چاپ کتابتان در این قطع علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه‌های چاپ و فروش بیشتر افراد بیشتری را جذب خرید و مطالعه کتابتان نمایید.