دانستنی ها
مراحل تولید کتاب
مراحل تولید کتاب
برای تولید کتاب باید مراحلی را طی کرد. اگر کسی این مراحل را به ترتیب پیش ببرد در زمان، انرژی و منابع مالی خودش صرفه‌جویی کرده است، اما اگر از این مراحل اطلاعی نداشته باشد ممکن است برای برگشتن به ابتدای فرآیند دچار ضرر مالی و زمان زیادی بشود. در اینجا توضیحاتی کوتاه برای آشنایی شما با این مراحل آورده‌ایم برای آشنایی بیشتر با هرکدام ازین مراحل به شما کمک می‌کنیم.
در کل این مراحل را می‌توانیم در چند دسته قرار داد:
- تولید محتوا
- ویرایش
- صفحه آرایی و طراحی جلد کتاب
- مراحل اداری چاپ
- مراحل چاپ
-
تولید محتوای کتاب
در این مرحله نویسنده یا مترجم با توجه به نیاز دانشی، آموزشی یا اندیشگانی در جامعه‌ی خودش کتابی را تالیف یا از زبانی دیگر ترجمه می‌کند. نکته ای که در این مرحله مهم و مورد توجه است این است که کتاب باید متناسب با جامعه طراحی و تدوین شود. یعنی اگر در یک جامعه اقتصاد صنعت دامداری رواج ندارد تولید و ترجمه‌ی کتاب در آن محتوا کاری کم اهمیت است. یا اگر در جامعه‌ای مثلا کسب و کارهای اینترنتی رو به افزایش است پس باید مترجمان و نویسندگان به این حوزه توجه کنند.
-
ویرایش
کتاب شما در درجه اول باید راحت خوانده شود. چه چیزی به راحت‌تر خوانده شدن کتاب و فهمیدن موضوع آن کمک می‌کند؟ بله! ویرایش.
ویرایش که یکی از مراحل مهم در تولید کتاب است. همه‌ی نویسندگان و مترجمان از دانش ویرایش و قواعد زبانی و ادبی برای بی غلط نوشتن بهره ندارند. مثلا کسی که در حوزه‌ی پزشکی کار می‌کند، مباحث پزشکی را به بهترین شکل می‌داند اما اطلاعی از بهترین نحوه‌ی نوشتن جملات در زبان فارسی ندارد. پس بر هر نویسنده و مترجمی واجب است که کتاب خود را پیش از چاپ به یک ویراستار بسپارد تا او کار را یک بار خوانده و غلط‌گیری کند. این کار در نهایت به حفظ و حراست از زبان و توسعه درست نویسی منجر می‌شود.
-
صفحه آرایی و طرح جلد کتاب
امروزه مباحث گرافیکی و زیبایی یک کتاب بسیار مورد توجه قرار گرفته زیرا یک کتاب با یک طرح خوب و جذاب با مخاطب خود صمیمی می‌شود و باب گفت و گو را با او باز می‌کند. بسیاری از ما وقتی که برای خرید به یک کتابفروشی می‌رویم کتابی را انتخاب می‌کنیم که زیباتر و آراسته تر است. طرح جلد هم به نوعی ویترین کتاب است و در یک کلام به ما می‌گوید که چه چیزی برای گفتن دارد.
در این مرحله مواردی مثل قطع کتاب، فونت کتاب و رنگ و تصاویر آن تعیین می‌شوند.
امروزه عمدتاً برای صفحه‌بندی کتاب دو نرم افزار پرکاربردتر هستند: میکروسافت ورد و ادوبی این دیزاین که در این بین کار با ایندیزاین می‌تواند جلوه‌های بصری و صفحه‌آرایی بیشتری به کتاب بدهد، زیرا ذوق و سلیقه‌ی طراح را بیشتر به خود مشغول می‌کند. اما برای کتاب‌هایی که کمتر دارای تصاویر هستند می‌توان از ورد هم استفاده کرد. برای طراحی جلد عمدتاً از نرم افزارهای فتوشاپ و الستیتور استفاده می‌شود. پیشنهاد می‌کنم برای جلب بیشتر افراد به کتابتان آن را به یک صفحه آرا و گرافیست کاربلد بسپارید.
-
مراحل اداری چاپ کتاب
این مراحل برای ثبت کتاب و شناسنامه دار کردن آن است. این مرحله شامل اخذ شابک، فیپا و مجوز و اعلام وصول کتاب می‌شود. این مراحل باید توسط یک ناشر انجام شود زیرا افراد به شکل مستقل نمی‌توانند با مراجع قانونی مثل اداره‌ی ارشاد، خانه کتاب و کتابخانه‌ی ملی مکاتبه کنند این کار تجربه و داشتن درگاه حقوقی را نیاز دارد. برای این کار می‌تواند با یک ناشر کتاب توافق کنید. تا طی یک قرارداد چاپ کتاب را برای شما انجام دهد.
-
چاپ کتاب
بعد از گرفتن همه‌ی مجوزها در آخرین مرحله به چاپ کتاب می‌رسیم که در واقع هدف ما از ابتدای کار بوده است.
در چاپخانه بنا به تیراژی که مد نظر نویسنده است یکی از انواع چاپ را انتخاب کرده و کار خود را شروع می‌کنند. عمدتاً کتاب‌هایی با تعداد بالا را باید بر روی فیلم و زینک بیاورند تا بتوانند آنها را در دستگاه چاپ قرار دهند. فیلم یک الگوی اولیه برای قرارگیری در دستگاه چاپ است و به دلیل اینکه باید مقاومت بالایی داشته باشند و محکم باشد آن را بر روی صفحه‌ای فلزی به نام زینک کپی می‌کنند و در دستگاهی به نام دستگاه چاپ قرار می‌دهند.
نتیجه‌گیری
به غیر از مطالبی که در بالا آمد شما می‌توانید مراحلی مثل پخش را هم به فرایند خود اضافه کنید تا مراحل تولید یک کتاب با توزیع آن همراه شود و با رسیدن کتاب شما به دست مشتری آن بازگشت سرمایه داشته باشید و همچنین در دنیای نشر جای خود را پیدا کنید.
قطعاً هدف هر نویسنده و ناشر از طی کردن مراحل چاپ یک کتاب تولید و بازنشر یک اندیشه در جامعه است. پس اگر نویسنده برای انجام مراحل بالا دقت و زمان و وسواس کافی را به خرج دهد می‌تواند بیشترین تاثیر را در دنیای نشر کتاب داشته باشد.